លោក លីក្វាន់យូ (Lee Kuan Yew) បានចូលកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរីនៅថ្ងៃ ទី ៣ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ១៩៥៩ ពោលគឺរយៈពេល ៤ ឆ្នាំក្រោយគណបក្សចលនាប្រជាជន ( People’s Action Party) ត្រូវបានបង្កើតឡើង។ តំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបញ្ចប់ទាំងស្រុងនៅឆ្នាំ ១៩៩០ ដោយការលាលែងពីតំណែង បន្ទាប់ពីកាន់អំណាចរយៈពេល ៣១ ឆ្នាំ។
ថ្វីត្បិតបិតាស្ថាបនិក និងជាអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះទទួលមរណៈភាពកាលពីថ្ងៃទី ២៣ មីនាកន្លងទៅថ្មីៗនេះក៏ដោយ ក៏កេរដំណែលដ៏វិសេសវិសាលសម្រាប់មាតុភូមិរបស់លោកនៅតែដក់ជាប់ក្នុងក្រអៅបេះដូងរបស់ប្រជាជនរបស់លោកគ្រប់រូប។
ហេតុនេះហើយ នៅពេលដែលគេនិយាយអំពីប្រទេសសិង្ហបុរី ដែលរីកចម្រើនមកទល់សព្វថ្ងៃ គេមិនអាចមិននិយាយអំពីឈ្មោះលោក លីក្វាន់យូទេ ព្រោះលោកលីក្វាន់យូ (Lee Kuan Yew) ជាបិតាស្ថាបនិក (Founding Father) នៃប្រទេសសិង្ហបុរីសម័យទំនើប (modern Singapore) និងជារដ្ឋបុរស (statesman) ដ៏ឆ្នើមរបស់ប្រទេសសិង្ហបុរី។
នេះជាមូលហេតុដែលធ្វើឲ្យគេចោទសួរឡើងថា តើលោកលីក្វាន់យូ មានយុទ្ធសាស្ត្រពិសេសៗអ្វីខ្លះ ដែលអាចប្រែក្លាយប្រទេសសិង្ហបុរី ដែលធ្លាប់ជាដែនកោះលិចទឹក ហើយមានទំហំតូចត្រឹមតែជាង ២០ គីឡូម៉ែត្រគុណនឹងជាង ២០ គីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ ក្លាយទៅជាប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿន ជាខ្លានៅអាស៊ី (Asia’s Tiger) ដោយរបៀបណា?
កាលពីជាង ៥០ ឆ្នាំមុន គេនៅចាំបានថា នៅពេលដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះទើបតែចូលកាន់តំណែង សិង្ហបុរីជាប្រទេសក្រីក្រ ស្ថិតនៅលើកូនកោះដ៏តូចមួយដែលប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនរកចំណូលបានត្រឹមតែ ៣២០ ដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ (ប្រាក់ចំណូលធៀបនឹងបច្ចុប្បន្ន)។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍របស់ទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់អាមេរិក CIA។
បន្ទាប់ពីសិង្ហបុរីផ្ដាច់ខ្លួនពីសហព័ន្ធម៉ាឡេ (Malay Federation) ហើយក្លាយជារដ្ឋឯករាជ្យ និងអធិបតេយ្យពេញលេញនៅថ្ងៃទី ៩ សីហា ឆ្នាំ ១៩៦៥ ដែនដីដ៏តូចចង្អៀតមួយនេះបានប្រឈមនឹងបញ្ហាប្រឈមមុខច្រើនណាស់ ព្រោះកាលណោះនៅកវែកកឆ្នាំង និងខ្វះសព្វខ្វះគ្រប់ ៖ កង្វះខាតធនធានធម្មជាតិ (សូម្បីតែទឹកសាបក៏ត្រូវទិញពីម៉ាឡេស៊ី) និង ធនធានមនុស្ស អត្រាគ្មានការងារធ្វើ ២/៣ ឬ ៧០% នៃប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ កង្វះប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងប្រព័ន្ធផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត។ មួយវិញទៀត អំពីផ្នែកនយោបាយ និងសន្តិសុខជាតិ ក៏សិង្ហបុរីបានរងសម្ពាធពីម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌូណេស៊ី ដែលជាប្រទេសធំៗនៅក្បែរខាង។ សម្ពាធនេះគឺជាបទពិសោធន៍ដ៏ជូរចត់បំផុតរបស់សិង្ហបុរី។
កាលណោះ ដែនដីដ៏កម្សត់មួយនេះ មិនសូវមានវិនិយោគិនធំៗ ពីប្រទេសមហាអំណាច គេចាប់អារម្មណ៍ ហើយទៅបណ្ដាក់ទុនរកស៊ីនៅប្រទេសដ៏តូច និងកម្សត់នេះទេ។
ឆ្លើយតបទៅនឹងស្ថានភាពបែបនេះ ដំណោះស្រាយរបស់លោក លី នៅពេលនោះគឺថា រិះរកវិធីធ្វើយ៉ាងណាស្វែងរកជំនួយពីបរទេសឲ្យបានច្រើនសម្រាប់ជួយដោះស្រាយស្ថានការណ៍ទាល់ច្រក។ តែសំណើរបស់លោកត្រូវបាន ផ្អឹបទុក គ្មានសហគមន៍អន្តរជាតិណាមួយអើពើទាល់តែសោះ។ នេះបានធ្វើឲ្យសិង្ហបុរី ប្រឹងរស់ដោយខ្លួនឯងបន្តទៅទៀត។
ក្នុងនាមជាអ្នកដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល នេះប្រៀបដូចជាព្រនង់ដ៏ធំមួយត្រូវបានគេយកមកសំពងក្បាលរបស់លោក។ ហេតុដូច្នេះហើយ អ្វីដែលជាការចងចាំបំផុតរបស់លោក លី ក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅពេលនោះ គឺការប្ដេជ្ញាចិត្តដ៏មុតមាំមួយក្នុងការប្រែក្លាយសិង្ហបុរីដែលកាលណោះមានឈ្មោះជាប្រទេសតតិយលោក (Third-World Nation – បច្ចុប្បន្នពាក្យនេះប្ដូរមកជា «ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ») មកជាប្រទេសទី១ (ប្រទេសអ្នកមាន ដែលសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿនឈានមុខគេ) – ”From Third World to First” ឲ្យខាងតែបាន។
យុទ្ធសាស្ត្រដំបូងរបស់លោក លី ដើម្បីអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និង ដោះស្រាយបញ្ហាអត្រាគ្មានការងារធ្វើគឺថា លោកបើកឲ្យមានកម្មវិធីអភិវឌ្ឍលើវិស័យឧស្សាហូបនីយកម្ម ( Industrialization) ដ៏សមស្របមួយដោយប្រើកម្លាំងពលកម្មចេញពីពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន។ តែវាមិនមែនដូចការគ្រោងទុកឯណា ត្បិតអីពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនគ្មានជំនាញ និង បទពិសោធន៍ខាងវិស័យនេះតាំងពីដើមរៀងមក។ កម្លាំងពលកម្មដែលមានស្រាប់ ភាគច្រើនមានតែលើវិស័យជំនួញ និង សេវាកម្មតែប៉ុណ្ណោះ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត វិស័យនេះក៏មិនអាចធ្វើឲ្យពលរដ្ឋរបស់លោក អាចរៀនឲ្យស្ទាត់ជំនាញបានក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លី និង ងាយស្រួលបានឡើយ។ យ៉ាងណាមិញ សិង្ហបុរីត្រូវតែបង្ខំចិត្តដើម្បីស្វែងរកឱកាសឲ្យកាន់តែប្រសើរជាងនេះហួសពីព្រំដែនរបស់ខ្លួន ដើម្បីពង្រីក និង អភិវឌ្ឍលើវិស័យឧស្សាហកម្មនេះ។
ក្នុងស្ថានការណ៍មួយដែលសេដ្ឋកិច្ចនៅទន់ខ្សោយ និង សម្ពាធគ្មានការងារធ្វើដល់ប្រជាពលរដ្ឋ នាកំឡុងទសវត្សទី ៦០ លោក លីបានចាប់ផ្តើមដកស្រង់បទពិសោធន៍ថ្មីពីចរន្តសកលភាវូបនីយកម្ម (Globalization)នៅជុំវិញពិភពលោក។
នាដំណាក់កាលនោះ លោកបានរៀនសូត្រតាមអ៊ីស្រាអែលដែលជាប្រទេសដ៏តូចមួយនៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា ដែលត្រូវពួកអារ៉ាប់ព្រួតគ្នាវាយពីគ្រប់ជ្រុង។ ប៉ុន្តែភាពជោគជ័យអ៊ីស្រាអែលយកឈ្នះលើបច្ចាមិត្តរបស់ខ្លួនក៏ដោយសាររដ្ឋមួយនេះចេះបង្កើតទំនាក់ទំនងយ៉ាងរឹងមាំជាមួយប្រទេសមហាអំណាចធំៗដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្ដាប្រទេសនៅអឺរ៉ុបខាងលិច។
នេះជាចំណុចចាប់ផ្តើមមួយរបស់លោក លី និង សហការីរបស់លោកដើម្បីរៀនសូត្រតាម ហើយចាប់ផ្តើមសម្លឹងមើលឱកាសនៃការអភិវឌ្ឍជាមួយនឹងមហាអំណាចពិភពលោកនានាសម្រាប់ធ្វើជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពហុភាគី សំដៅលើកស្ទួយវិស័យឧស្សាហកម្មនៅសិង្ហបុរី។
លោក លី យល់ឃើញថា ការកៀងគរអ្នកវិនិយោគពីក្រៅស្រុក ឲ្យទៅបោះទុនរកស៊ីនៅប្រទេសរបស់លោក គឺជាកូនសោដ៏សំខាន់មួយធ្វើឲ្យសិង្ហបុរីអាចឈានទៅរកប្រទេសមួយមានសេដ្ឋកិច្ចលូតលាស់នៅពេលអនាគត។ ប៉ុន្តែបញ្ហាចោទនៅត្រង់ថា តើរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកត្រូវធ្វើអ្វីខ្លះទើបអាចទាក់ទាញ និង ផ្តល់ទំនុកចិត្តដល់អ្នកវិនិយោគិនមកពីក្រៅស្រុកបាន ក្នុងស្ថានភាពដែលសិង្ហបុរីនៅខ្វះធនធានគ្រប់សព្វបែបយ៉ាងនៅឡើយ?
ប្រកានេះបានធ្វើឲ្យលោក លីបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រថ្មីដែលនោះគឺថា អត្រាបង់ពន្ធក្នុងតម្លៃទាប ការបង្កើតបរិយាកាសសង្គមប្រកបដោយសុវត្ថិភាពខ្ពស់មួយ មានសណ្ដាប់ធ្នាប់ល្អ ទាំងសណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គម បរិស្ថានស្អាត ចរាចរល្អ សង្គមគ្មានភាពអនាធិបតេយ្យ គ្មានអំពើឆក់ប្លន់ ឬទិដ្ឋភាពអសកម្មអ្វីទាំងអស់។ ទាំងនេះត្រូវតែមាននៅលើទឹកដីសិង្ហបុរី ដើម្បីអាចធានាបានដល់អ្នកវិនិយោគ។
លោកលីក្វាន់យូ ជាមេដឹកនាំដែលមានការប្ដេជ្ញាចិត្តខ្ពស់បំផុត (commitment) ក្នុងការសម្រេចឲ្យបានផែនការដែលលោកដាក់ចេញ ទោះបីត្រូវបង់ក្នុងតម្លៃណាក៏ដោយ (at all cost)។ មានន័យថាអ្វីដែលលោកដាក់ចេញមក ត្រូវតែអនុវត្តឲ្យបាន ដោយគ្មានការលើកលែង គ្មានអ្វីមករារាំង គ្មានអ្វីមកហាមឃាត់បានឡើយ។
ដើម្បីធ្វើឲ្យគោលនយោបាយនេះត្រូវបានអនុវត្តបានប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ លោកលី បានយល់ឃើញថា សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ត្រូវរឹតបន្តឹងបន្តិច និង ស្ថិតនៅក្រោមការឃ្លាំមើលរបស់រដ្ឋាភិបាល អត្តាធិបតេយ្យ (Autocrat) ឬ រដ្ឋាភិបាលអាជ្ញានិយម (authoritarianism) ដើម្បីធានាថា ពលរដ្ឋម្នាក់ៗមានទំនួលខុសត្រូវខ្ពស់លើកិច្ចការសង្គម។ មន្ត្រីរដ្ឋការ ឬ បុគ្គលណាក៏ដោយ ដែលប្រព្រឹត្តបទល្មើសធំៗមួយចំនួនរួមទាំងការជួញដូរគ្រឿងញៀន ឬ ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ត្រូវតែដាក់ទោសប្រហារជីវិត។ មានន័យថាលោកមិនប្រកាន់បក្សពួក។
2 comments
] Omvehivo euf.fifr.ismart9.com.bwa.ui http://slkjfdf.net/
] Iiuuuye wah.pymc.ismart9.com.yvk.lx http://slkjfdf.net/